سرج ارستر سه فاز
برقگیر (Surge Protective Devise-SPD)
اصطلاحی است که IEC به دستگاه هایی می دهد که قصد محدود کردن ولتاژهای گذرا (Transient Voltages) و جریان های غیر عادی را دارند .
در بسیاری از صنایع و مناطق از این اصطلاحات برای تعیین سطح حفاظتی استفاده می شود.
اما در کل تمام دستگاه هایی که به این نام هانامیده می شوند به عنوان سرج ارستر شناخته می شوند.
برقگیرها به وسیله فن آوری های مختلفی ساخته می شوند که گاهی برای نام گذاری از این فن آوری ها استفاده می شود .
سرج ارستر سيليكون كاربايد (SiC)
اين سرج ارسترها از تركيب سري فواصل هوائي با مقاومت ساخته مي شوند و بر خلاف جرقه گيرها ، پس از عملكرد ، شبكه قدرت قابليت
بازگشت به حالت اوليه را خواهد داشت.
سرج ارسترهای نوع اكسيد فلزي (MOV)
نوع جديد سرج ارسترها داراي بلوك هايي با مقاومت الكتريكي غيرخطي و از جنس اكسيد فلزات مي باشد. اين بلوك ها به MOV مشهور مي باشند.
از آنجا كه حدود 95% از مواد تشكيل دهنده بلوك هاي MOV را اكسيد روي (ZnO) تشكيل مي دهد، به آنها برقگيرهاي ZnO نيز گفته مي شود.
اجزاء تشكيل دهندة برقگيرهاي ZnO ، شامل اكسيد روي و مقادير كمي از اكسيد ديگر فلزات از قبيل بيسموت ، كبالت ، آنتيموان و اكسيد منگنز
مي باشد.
سرج ارستر سه فاز وسیله طراحی شده ای است که دستگاه های برقی را از آسیب ناشی از افزایش ناگهانی ولتاژ حفظ می کند.
یک سرج ارستر با تخلیه اضافه جریانهای ناشی از اضافه ولتاژهای ناگهانی در زمین، اجازه نمی‌دهد ولتاژ اعمال شده به وسایل الکتریکی از
سطح آستانه ای بالاتر رود و به این ترتیب به تجهیزات آسیبی نمی‌رسد.
در داخل سیم رابطهایی که با عنوان سیم رابطهای دارای محافظ نوسان موجود هستند، قطعاتی برای حفاظت در برابر افزایش ولتاژ لحظه ای
(حفاظت در برابر ولتاژ سرج) تعبیه شده است.
به وسایل الکتریکی ای که در تابلوهای توزیع برق، سیستم های کنترل فرایند، سیستمهای ارتباطی و دیگر سیستمهای صنعتی با هدف حفاظت
در برابر افزایش ولتاژهای لحظه ای و ناگهانی (مثلاً تحت تأثیر وقوع صاعقه در نزدیکی سیستم) روی میدهند (Surge Protection Device(SPD
گفته میشود.
به عبارتی سرج ارستر (SPD)ها قطعاتی هستند که تجهیزات الکتریکی را از خطرات احتمالی ناشی از ولتاژهای سرج حفاظت میکنند.
مدار داخلی سرج ارستر به گونه ایست که تا زمانی که ولتاژ سرجی در سیستم وجود نداشته باشد، این قطعات به صورت مسیرهای مدار بازی
هستند که در روند کاری سیستم دخالتی ندارند،
و چنانچه در سیستم، ولتاژی نمایان شود و اختلاف پتانسیل دو سر برقگیرها از حدی بالاتر رود، این قطعات به صورت مسیرهای بسته ای عمل
میکنند که از طریق تخلیه جریان های سرج (در زمین یا نول)، سطح اضافه ولتاژی که در سیستم رخ داده است را پایین میآورند و به این ترتیب
دیگر تجهیزات موجود در سیستم با چنین اضافه ولتاژهایی مواجه نخواهند شد و آسیب نخواهند دید.
اجزای تشکیل دهنده یک سرج ارستر سه فاز
برقگیرها ها از اجزای زیادی تشکیل شده اند و این باعث شده این دستگاه ها از تکنولوژی های متعددی استفاده کنند اما بصورت کلی میتوان به
۴ قطعه زیر اشاره کرد که در اکثر این دستگاه ها وجود دارند :
Varistor : قطعات الکتریکی هستندکه وظیفه اصلی‌شان حفاظت ازمدارها و سیستمهای قدرت وتنظیم مقادیرناخواسته ولتاژهای زودگذر است.
در ولتاژ های پایین مقاومت این قطعه بالاست و با افزایش ولتاژ مقاومت این قطعه نیز کم می شود.
Thyristor: یک نیمه‌رسانای قدرت است که به صورت یک قطعهٔ چهار لایه‌ای ساخته میشود، این قطعه به عنوان کلید به کار می رود.
دیود خنثی ساز : یک قطعه الکترونیکی است که به منظور محافظت از قطعات حساس الکترونیکی در برابر افزایش ولتاژ لحظه‌ای به صورت موازی
با آنها مورد استفاده قرار می‌گیرد.
GDT :
یک قطعه تشکیل شده از ۲ الکترود که فضای بین الکترودها با بعضاً یک گاز نجیب پر شده است. زمانی که اختلاف پتانسیل ۲ الکترود بالا رود، گاز
یونیزه شده و جریان بین ۲ الکترود برقرار میشود.
